Ik ben niet grijs, ik verf mijn haar!

Dat kleuren inspireren blijkt wel uit de blogs van deze maand en de reacties hierop. Het liefst had ik nog een blog geschreven over BRUIN met een link naar de "verbroedering van het koffiedrinken in een organisatie " of GEEL als kleur van de haat met een link naar tweestrijd in een bedrijf, maar ik kan natuurlijk niet achterblijven door een blog over vergrijzing te schrijven in de kleur GRIJS. Ik krijg dagelijks zoveel post, emails, twitters, blogs en artikelen op mijn bureau/scherm dat ik er zelf grijze haren van krijg. Maar je kan er ook voor kiezen om je haar in een bepaalde kleur te laten verven.....changing colours!

Als ik lees over de vergrijzing dan zijn het vooral berichten als:

• "Ook oudere werknemer kan zich blijven ontwikkelen" (P&O Actueel)
• Steeds meer bedrijven krijgen last van de vergrijzing, maar doen er niets aan" (Vergrijzingsmonitor 2010)
• Een oudere bevolking produceert nu eenmaal minder en tegen hogere kosten, dan een jongere bevolking. (RTL Z)
• Babyboomers verlaten de bedrijven en daarmee verdwijnt er vakkennis en ervaring.  (Veluweland.nl)
• De troonrede 2010 stond vooral in het teken van de gevolgen van de vergrijzing.

Allemaal kommer en kwel.

Toch is er ook nieuws. De vergrijzingsmonitor geeft aan: "Het grootste probleem van de vergrijzing is volgens 56% van de ondervraagden dat de balans in de organisatie wordt verstoord. Omdat medewerkers lang op dezelfde plek blijven zitten, wordt de organisatie star (zegt 52%) en te weinig flexibel om in te spelen op veranderende omstandigheden in de markt. Doordat medewerkers lang dezelfde positie behouden, komt ook de doorstroom en interne mobiliteit in gevaar, vindt nog eens 49%: de organisatie groeit scheef en wordt stroperig. Daarnaast wordt de beperkte bereidheid tot veranderen (48%) en een tekortschietende motivatie bij ouderen (45%) steeds meer als een probleem gezien. Opvallend is dat deze top vijf het verlies van kennis, dat de afgelopen jaren het nummer 1 probleem van vergrijzing was, van haar eerste plek heeft verdrongen. "Dat zou kunnen komen doordat je het verlies van kennis pas op de lange termijn merkt. Ik vermoed dat bedrijven weer meer kijken naar korte termijnbelangen dan lange termijnbelangen."
Dus is er eigenlijk wel sprake van een probleem van grijs? Of is het meer een probleem van vastzitten, starheid en inflexibiliteit.

Welke mogelijkheden biedt een team waarin jongeren en ouderen (samen) werken? Dat legt dr. Franz Josef Gellert uit in zijn onderzoek naar het belang van de relatie tussen leeftijd en werk. Gellert bekeek daarvoor de invloed van leeftijd op relaties en prestaties in teams die mentaal en fysiek veeleisend werk verrichten, zoals lopende-bandwerk (autofabrikant Zweden) en de verzorging van bejaarden bejaardentehuizen Duitsland). Hij zag dat ouderen, vooral in organisaties met sterk routine matig werk (zoals lopende-bandwerk) beter presteren vanwege hun ervaring én er was minder ziekteverzuim. Gellert adviseert om bij het samenstellen van teams oudere en jongere werknemers beter kunnen samenwerken voor een betere prestatie. (Elsevier)

De Groningse Hoogleraar Personeelspsychologie Hans Hoekstra pleit voor en omslag in het denken in het stereotype Oudere Werknemer. ‘Steeds weer blijkt uit onderzoek dat oudere werknemers niet onderdoen voor jongeren. Ze presteren niet minder en ze zijn niet vaker ziek. Het beeld van het dure, wat starre personeelslid is echter moeilijk te doorbreken. Als je om je heen kijkt, zie je dat ouderen net als jongeren een mix zijn van beter en wat zwakker presterend personeel. Misschien heeft het iets te maken met perspectief. Bij jongeren ziet het management dat er nog een hele ontwikkeling mogelijk is. Bij ouderen lijkt het moeilijk om daarin te geloven.’ (P&O Actueel)

Wat zowel Franz Josef als Hans Hoekstra zeggen is HRM een taak heeft om organisatie en personeel aan te pakken. Het gaat om een sociale innovatie en dan in het bijzonder op het gebied van:

• nieuwe arbeidsverhoudingen: We zitten vast in afspraken, regels, CAO's en controlesystemen. Het nieuwe werken is volgens ons en volgens de respondenten van de Vergrijzingsmonitor een geschikte manier om werk flexibeler en individueel - en levensloopbestendig te organiseren.
• ander werkhouding: werkONDERnemerschap vraagt om een aangepaste werkhouding, waarbij iedereen (medewerker, manager en organisatie) verantwoordelijk zijn voor de balans en lange termijn ontwikkelingen. Houd mensen wakker!
• dynamische kennisontwikkeling: In een kenniseconomie is behoud en ontwikkeling van kennis noodzakelijk. Bezuinig niet op onderwijs, opleiding en training. Zoek naar goede en geschikte ontwikkeling op diverse vlakken die aansluiten bij de individuele en organisatie doelen.