De Mexicaanse visser en de zakenman.

Er is hoop: De verwachte schaarste op de Nederlandse arbeidsmarkt bereikt haar hoogtepunt pas tussen 2020 en 2040. Wel krimpt de potentiële arbeidsmarktpopulatie vanaf dit jaar. Door ouderen langer te laten participeren  aan de arbeidsmarkt kan een groot deel van de schaarste tot 2030 worden opgevangen. Dit blijkt uit een studie van Deloitte. (HR-Praktijk)




De gemiddelde leeftijd van medewerkers stijgt echter wel. De grootste uitdaging voor bedrijven is juist deze ouder wordende medewerkers zo te stimuleren dat zij de organisatie niet vroegtijdig verlaten aldus de onderzoekers. Dit onderzoek laat zien dat de grootste tekorten ontstaan aan hoogopgeleiden voor technische en medische functies, maar ook in het onderwijs.  Hier zal de gemiddelde leeftijd het eerst stijgen. Uit de studie blijkt eveneens dat de schaarste op de arbeidsmarkt in alle Europese landen vanaf 2020 (verder) toeneemt. De vraag op langer doorwerken de oplossing is hebben we al eerder in een blog aan de kaak gesteld. (zie Paul de Beer) Maar het verhogen van de pensioenleeftijd vraagt maatregelen van Overheid, werkgevers én werknemers.

Meestal wordt het eerste vingertje gericht op de Overheid. Dat leest u ook in het advies van Deloitte: "Het is het belangrijk dat de overheid ervoor zorgt dat het voor oudere werknemers financieel aantrekkelijk is om langer door te werken" en "dat oudere werknemers vooral bereid zijn om langer door te blijven werken als ze vertrouwen hebben in hun leiders".  De tweede beweging is naar de werkgevers. Lees: "dat deze de oudere medewerkers ook daadwerkelijk waarderen." en  "ouderen stimuleren om op latere leeftijd met pensioen gaan door het verhogen van de arbeidsparticipatie van ouderen (55+). Voorwaarde hiervoor is dat bedrijven maatregelen nemen om langer doorwerken voor oudere werknemers mogelijk te maken." Dat is natuurlijk waar, maar ik zoek ook dat vingertje richting de werknemers? Het is alsof zij er niets aan kunnen doen en vasthouden aan het "Zwitserlevengevoel". Hoe aantrekkelijk is die oudere werknemer?

Gelukkig hebben we daar Pedro de Bruykere. Hij tipt ons een Amerikaans onderzoek waaruit blijkt dat de echte motor van mobiel internet de 55+ is. Kijk daar hebben we wat aan! Maar wat betekent dit voor de vitaliteit en flexibiliteit van de oudere werknemers? Uit de vorige AVAfitblogs stipte ik al aan dat kennis en ervaring verloren gaat bij het vertrek van ouderen en dat het ambacht langzaam verdwijnt. Dat vertrek van de oudere werknemer heeft o.a. te maken met de veranderende werkzaamheden, zoals de techniek. Nu wil ik beslist niet iedere 55+ betichten van een onkunde op het gebied van werk 2.0, want dit beeld wordt door het bovenstaand onderzoek al onderuit gehaald. Nee, dat we niet meer op een leitje schrijven is niemand ontgaan. Ik denk dat de grootste aanpassing ligt bij de snelheid en flexibiliteit. Om de concurrent te verslaan en in te spelen op de grillige vragen van de consument moeten organisaties snel inspelen op veranderingen. Dat betekent onzekerheid door steeds meer nieuwe producten en manieren van werken. De visie dat je jarenlang bij een baas een specialist wordt op jouw vakgebied om met een gouden horloge na je 40-jarig dienstverband te kunnen genieten van je (vroeg-)pensioen is voorbij. Ook de ouder wordende werknemer moet anticiperen op onzekerheden, veranderingen en vernieuwing om tenslotte te ontdekken dat de tijd voorbij vliegt. Voor je het weet ben je zelf ineens een 55+!!


Moe van reorganisaties, veranderingen, nieuwe werknethodes, zelfstandigheid en zelfredzaamheid, hoor ik van veel werknemers dat ze wel langer willen blijven werken, maar niet altijd weten hoe ze dat moeten regelen. Hun hele cariere is toegespitst op een (vroeg-)pensioen. Iedereen die zegt dat hij/zij stopt met werken om van het pensioen te genieten, krijgt immers waarderende schouderklopjes en de uitspraak "je hebt gelijk, geniet er van!". Tenslotte zie je 55+ hun energie wegfietsen in een fluoriserend pakje tijdens d'Alp Duhez voor het goede doel. 
De andere groep organiseert zich in (in)formele netwerken om werk te zoeken en te vinden. Ze lopen aan het einde van hun uitkeringstijd, zijn nog energiek, maar hebben geen idee waar ze moeten beginnen. De schuld van hun afwijzingen schuiven ze meestal naar de vooroordelen van de werkgever over oudere werknemers. Opmerkelijk omdat zij zelf ook veel vooroordelen hebben over de visie van de werkgever. Op deze manier vinden beide partijen elkaar nooit.


Vitaliteit, flexibiliteit en inzetbaarheid hebben slechts een kans als iedereen nieuwsgierig is naar elkaar(s kunnen) en heilige huisjes of zekerheden los willen laten. Dat geldt voor leden van de Raad van Bestuur, directie en management, maar net zo goed voor werknemers en de werkzoekende. Uiteindelijk willen we allemaal het zelfde: wonen op een eiland, een dak boven ons hoofd, wat vissen voor ons dagelijkse voeding, wat vrienden om ons heen en....... de tijd om er van te genieten! Leer van de Mexicaanse visser en de zakenman. Lees en wees AVAfit!




Door Esmeralda de Vries
www.avafit.com