Een paarse cactus geeft 3 prikken.

U wist niet dat een paarse cactus bestond? Als tegenhanger van de rode rozen en rose hartjes van Valentijnsdag gaat deze prikkelende blog over de cactus. En dan nog wel een paars exemplaar, dat verwacht je niet!. Even geen romantische zoetigheid, maar Hollandse nuchterheid die ons denken prikkelt.

Prik 1:

2011 Zal een bijzonder jaar blijken te zijn. Met de voorzichtige voorspellingen dat de economie weer aantrekt speelt er in Nederland nog veel problematieken op de arbeidsmarkt, zoals jeugdwerkloosheid, vergrijzing, te weinig handen aan het bed, drop-outs, etc.
De gevolgen van de dubbele vergrijzing kan eigenlijk niet meer als een verrassing komen. Maar …. Blijkt nog uit het onderzoek (oktober 2010) van RWI dat de sector Zorg en Welzijn als sector het langst last hebben van de crisis. Het nieuws van 15 februari geeft echter aan dat er steeds meer HBO zorg opleidingen worden gevolgd, omdat mensen werkzekerheid verwachten. Uit cijfers van de HBO-raad blijkt dat er een stijging van 16% is voor de studie HBO-Verpleegkunde. Misschien kan die gegarandeerde baan wel eens in de praktijk tegen kunnen vallen omdat de MBO-ers nog altijd het meest in trek zijn in deze economische tijden (Celibris, 2011)

Dit vraagt voor de toekomst nog veel meer investeren van de zorginstellingen in “slimmer werken, dynamisch managen en nieuwe arbeidsverhoudingen” (NCSI, Sociale Innovatie). Het RWI concludeerde overigens dat zowel de Nederlandse bevolking als de arbeidsmarktprofessionals educatie bevordering als belangrijkste instrument zien om de problematiek te lijf te gaan. Dus op naar een “leven lang leren”.

Prik 2:

Een leven lang leren? Onderwijs blijkt een belangrijk te zijn op diverse niveaus en geldt voor alle leeftijden. De mooiste slogan die ik ooit hoorde is  “Overzicht geeft inzicht”. Door informatie en kennis krijgen mensen overzicht en inzicht, waardoor ze soepel kunnen bewegen op de arbeidsmarkt. In de opleidingsprogramma’s van onderwijsinstellingen worden studie’s zover gespecialiseerd, dat er te veel aanbod en keuze is, te weinig basisopleidingen voor generalisten en………….. de keuze voor een verkeerde studie voor jonge studenten op de loer ligt. Veel eerste jaars studenten stranden in het begin van hun studie op basis van een (dwingend) negatief studieadvies na hun eerste semester. De studenten breken hun studie direct af (i.v.m. de gevolgen van de prestatiebeurs) en starten pas weer in september met hun nieuwe studie of doen het jaar nogmaals over. In mijn directe omgeving zie ik veel jongeren nu opzoek naar een tijdelijk baantje in de super, snackbar of bouwmarkt. Jammer!

Dat betekent niet dat we in onze kenniseconomie alleen maar Universitair/HBO opgeleiden nodig hebben. De bakker die ons brood bakt, de loodgieter die de verstopping oplost en de timmerman die ons huis bouwt zijn onmisbaar, maar……..(bent u klaar voor de prik)……….. dan wel met vakmanschap en passie. De aansluiting tussen beroepsonderwijs en het bedrijfsleven is dus van cruciaal belang voor het voortbestaan van onze economie, kwaliteit van zorg en hoge levens standaard, omdat ze niet alleen gemotiveerde studenten (VMBO, MBO) creëert maar ook gemotiveerde werk-/ondernemers. Waar zijn de echte (vak)mannen gebleven? Zijn ze aan het uitrusten in hun luie stoel of fietsen ze hun energie weg tijdens hun campervakantie in de Alpen? Ik denk dat samen werken en samen leren de oplossing biedt voor vergrijzing in een kenniseconomie.

Prik 3:

Nog één prikje. Deze kans laat ik niet liggen: “Wat willen we nu eigenlijk zeggen met competentie- en talentmanagement”. Ik zie naast zeer interessante uitspraken, programma’s en ontwikkelingsprojecten ontzettend veel onzin voorbij razen. Ik weet niet hoe u het ervaart, tegenwoordig is iedereen adviseur en weet alles over competenties en talenten. Vraag naar het verschil tussen beide en ze staan met de mond vol tanden. Waar gaat het eigenlijk om?

Tijdens het werkzame leven stopt de ontwikkeling van talenten  en competenties niet. ‘Learning by doing’ en  opleidingen die tijdens of na het werk gevolgd worden zorgen voor een verdere ontwikkeling van talenten. Uit het congres dat de Taskforce heeft belegd over ‘sociale innovatie’ bleek dat talentontwikkeling op de werkvloer vaak in onvoldoende mate plaatsvindt en dat opleidingen onvoldoende aansluiten bij de wensen van de werknemers. Het gaat dan vooral over de ontwikkeling van talenten op de langere termijn: het begrip ‘employability’ krijgt te weinig aandacht. (Knooppunt innovatie, 2005) Werkgevers én werknemers zijn beide verantwoordelijk voor deze employability.

Dat betekent dat zowel werkgevers als werknemers inzicht moeten krijgen in hun competenties en talenten. Dat inzicht creëer je niet met een eenmalige cursus of een twee-daagse training. Daar heb ik in mijn blogs al voldoende over gezegd. Het gaat om het bewustworden van de gewonnen kansen. Natuurlijk kost het inspanning, tijd en geld, maar daar worden we tenslotte allemaal beter van. Een lans wil ik breken voor de e-portfolio gedachte. Niet alleen voor studenten, maar ook voor docenten, werknemers, werkgevers en overheid. Ontwikkeling voor en door iedereen!