Borstjes vooruit en lipjes getuit.

Een duoblog van Annemarie Stel en Esmeralda de Vries.

Esmeralda:
Zeg Annemarie, heb je ook dat artikel in nu.nl gelezen dat vrouwelijk gedrag leidt tot promotie? De George Manson universiteit zegt in de Daily Mail dat “Vrouwen die promotie willen maken, moeten de verleiding weerstaan om zich als mannen te gedragen. De beste strategie zou zijn om “hun vrouwelijke eigenschappen te benadrukken.” Dus weg met het zakelijke streepjespak en hup het luchtige zomerjurkje uit de kast. Het risico bestaat dat we dan wel weer de koffie in mogen schenken, omdat dat er zo gezellig en dienstverlenend uit ziet. Toch merkwaardig als ik in het journaal van vanmorgen hoor dat er steeds meer vrouwelijke rechters komen? Die zwarte toga is nu niet bijzonder vrouwelijk te noemen...

Annemarie:
Sterker nog, die toga is er om ervoor te zorgen dat er geen onderscheid gemaakt kan worden. Dus ook niet tussen mannen en vrouwen, vandaar het jurkmodel. En de kleur - zwart - staat voor de afwijzing van ijdelheid, dus om dan nog iets van je vrouwelijkheid te tonen, moet je er vermoedelijk stiletto’s onder aantrekken. Of je haar in twee kleuren verven, wat erg in schijnt te zijn.
Het is wel fascinerend, die aandacht voor gedrag en uiterlijk. Het schijnt dat magere mannen minder verdienen dan steviger gebouwde types en nu zijn vrouwen die zich vrouwelijk gedragen weer in het voordeel ten opzichte van degenen die zich aan het ‘old boys netwerk’ aanpassen en assertief - of agressief, dat kan ook - zijn. Misschien moeten we eens een lijstje maken met wat je moet zijn om maximaal succesvol te zijn; met “een stevige man van minimaal 1.85 meter” op 1 en “een-slanke-vrouw-die-zichzelf-is” op 2. En in België moet het dan andersom, want daar verdienen vrouwen intussen meer dan mannen, dus daar doen vrouwen het blijkbaar beter..
Maar misschien zit het probleem wel ergens anders en gaat het er vooral om dat vrouwen - of mannen - geen gedrag moeten vertonen dat in strijd is met hun karakter en persoonlijkheid; wat we tegenwoordig ‘gebrek aan authenticiteit’ noemen. Of is dat te simpel?

Esmeralda:
Joh, zwart slankt af. Dat is de reden! Maar die stilleto’s......mmm, ik kijk nu toch anders naar rechters. Alle gekheid op een stokje, dat succeslijstje is een goed idee. Alhoewel ik denk dat uiterlijk er zeker toe doet, zitten we vooral vast aan ingesleten stereotypen. Die typen worden duidelijk gemaakt in het boek van Frank Schaper “Hoe je een geboren leider wordt”. Frank vergelijkt wereldleiders aan de hand van rolmodellen van striphelden. Hij trekt bijvoorbeeld de conclusie dat stripverhalen eigenlijk leerzame verhalen over inspirerende leiders zijn. Denk aan Kuifje, Asterix en Obelix, Bernhard Prince, Superman, Lucky Luke en Eric de Noorman. Jeetje, allemaal mannen en welliswaar succesvol maar ook solisten. Om succesvol te zijn voldoen ze ook aan ons stereotype beeld van een strategische, slimme, sluwe denker en een stoere, moedige doener. Teeners smullen van animee (japanse tekenfilms) waarin vooral de meisjes in sexy schooluniform en jongens in gevechtstenu hun vijanden te slim af zijn. Zijn zijn de hedendaagse rolmodellen voor succesvolle personen.
De Carnegie Mellon Universiteit in het wetenschappelijk tijdschrift Science schrijft echter dat de aanwezigheid van veel intelligente mensen minder invloed heeft op de prestatie van een groep dan de aanwezigheid van vrouwen. Dus zet  ik “een strateeg met een netwerk” op nr. 3 van ons lijstje.  En komt op nr. 4: Emotionele Intelligenten.

Annemarie:
Ai, één van mijn favoriete striphelden is Franka. Een dame die zeker haar mannetje staat, maar daarnaast haar vrouwelijkheid niet, eh... onderdrukt. En ook een solist is.
We raken wel van ons begin af: of vrouwen meer zomerjurkjes moeten dragen en minder streepjespakken om succesvol te zijn. Via ‘geslacht’ en ‘eigenschappen’ komen we zo bij ‘vaardigheden’ en ‘vitamine R’. Soms vraag ik me af of de ideale werknemer tegenwoordig niet aan heel veel, misschien wel belachelijk veel eisen moet voldoen.
Begrijp ik goed dat je beter vrouwen in je team kunt hebben dan slimmerds? En hoe zit het met slimme vrouwen? Of slimme vrouwen die goed kunnen netwerken? En die ook nog een hoog EQ hebben? Zit je dan helemaal gebakken?
Weet je, soms vraag ik me af of het wel zo werkbaar is om mensen in allerlei hokjes onder te brengen. Jij bent dit, jij bent dat... Kleurtje - rood, geel, groen, blauw - of kwadrantje erbij en we kunnen weer vooruit. Zou het niet veel handiger zijn om niet te kijken naar of iemand een man, een vrouw, stevig, mager, sexy, agressief, vaardig netwerker of emotioneel intelligent type is, maar ons afvragen wat iemand nodig heeft om goed in zijn/haar ruime/strakke vel te zitten en daardoor de beste resultaten af te leveren? Simpel gezegd: geen lijstjes met competenties en eisen, maar gewoon persoonlijke aandacht?

Esmeralda:
Ha, je hebt eigenlijk al meteen een samenvatting gemaakt. Als je de top 5 uit onze lijst neemt krijg je dus 1+1+1+1+1= succes. Dat werkt wel lekker als een afvink- of checklist bij een sollicitatieprocedure, maar geeft geen garantie. Ik heb voldoende praktijkvoorbeelden waarbij de sollicitant niet kon of wilde waarmaken wat tijdens de sollicitatiegesprekken was besproken. Soms kwamen ze zelfs de proeftijd niet door. Je hebt gelijk met jouw tip: Kijk of iemand goed in zijn/haar vel zit om de beste resultaten af te leveren. Toch overtuigen we menig manager hier niet mee. De tip die ik meestal meegeef is om een realiteitscheck te doen. Laat iemand maar een vergelijkbare succesvolle situatie uit zijn carriere omschrijven die de manager mag toetsen bij een referent. Garantie kan je nooit afdwingen, maar wel de invulling van verwachtingen, het waarmaken van afspraken en het delen van succes. Ik kom dan weer op mijn stokpaardje: het psychologisch contract. De verwachtingen tussen werkgever en werknemer in de driehoek HRM en leidinggevende en medewerker. Succes begint bij tijd nemen, luisteren en aandacht geven. Daar hoef je geen zomerjurkje en/of stiletto’s voor aan te trekken. Toch kan iedereen die “vrouwelijke” skills inzetten om zo te komen tot een goede relatiefit met collega’s en medewerkers.

Annemarie:
Zo’n realiteitscheck lijkt me zinvol, al zit daar ook een andere kant aan, een kant die net zoveel invloed heeft op de prestaties. Niet alleen de sollicitant moet van alles waarmaken, de organisatie ook. Vooral bij de werving zie je nog te vaak dat mensen met verkeerde verwachtingen aan een baan beginnen - bijvoorbeeld als het de organisatie niet is gelukt om de taken en verantwoordelijkheden goed te beschrijven omdat ze eigenlijk niet goed weten wat de opbrengsten moeten zijn. In een wereld waar het meer en meer gaat om het ‘managen van resultaten’ in plaats van ‘het controleren van mensen’ lijkt me dat een organisatie vooral daar op zou moeten focussen. Als de daarvoor benodigde vaardigheden ‘vrouwelijk’ zijn, prima, het maakt me niet uit welk etiket erop zit! Het beste resultaat wordt bereikt als mensen op hun eigen en - daar is het woord weer - authentieke manier kunnen functioneren en ruimte krijgen om hun persoonlijke én gezamenlijke doelen te bereiken. Dan laat je ze het meest in hun waarde en werkt iedereen met zelfvertrouwen.
Met ‘de borst vooruit’ dus - of ‘borstjes’, al heeft de gemiddelde Nederlandse vrouw intussen cup C en gaan ze in Engeland tegenwoordig tot maat L. En laat die lipjes maar; voor je ‘t weet sta je inderdaad koffie in te schenken.